Ostatnia niedziela kwietnia każdego roku to Międzynarodowy Dzień Psa Ratowniczego. Od chwili jego ustanowienia, czyli od 2008 r. dzień ten celebrowany jest przez strażaków – ratowników i ich najbliższych czworonożnych partnerów.  Jest to doskonała okazja do podkreślenia niezmiernie ważnej roli jaką pełnią te zwierzęta w poszukiwaniu zaginionych osób na rozległych terenach czy też w katastrofach budowlanych.

W tym roku chcemy wam trochę opisać dalmatyńczyki oraz ich powołanie do Straży Pożarnej!

Dlaczego dalmatyńczyki są oficjalnymi psami strażackimi?

Tradycja dalmatyńczyków w remizach sięga ponad stu lat. Obecnie służą głównie jako maskotki, ale zanim wozy strażackie miały silniki, dalmatyńczyki odgrywały istotną rolę za każdym razem, gdy strażacy ścigali się do ognia.

Wszystko to sięga czasów, kiedy ludzie używali powozów konnych. Ale początkowo psy nie miały nic wspólnego ze strażakami. Ludzie zdali sobie sprawę, że dalmatyńczyki będą biegać obok koni, dotrzymując kroku nawet podczas sprintów na długich dystansach. Psy broniłyby nawet koni przed innymi psami lub zwierzętami, które mogłyby spłoszyć lub zaatakować konie podczas jazdy.

Dalmatyńczyki często biegały parami, po jednym po obu stronach powozu lub tuż za końmi. Według książki Trevora J. Orsingera „Najlepszy przyjaciel strażaka: życie i legendy psów strażackich z Chicago, angielscy arystokraci na początku XVIII wieku byli jednymi z pierwszych znanych z używania dalmatyńczyków do towarzyszenia powozom”. Psy stały się swego rodzaju symbolem statusu; im więcej dalmatyńczyków biegało obok swojego trenera, reprezentowało twoją pozycję społeczną. Użycie dalmatyńczyków przeniosło się do wozów konnych, którymi strażacy jeździli na miejsce pożaru.

Kiedy rozlegał się alarm przeciwpożarowy, dalmatyńczyki wybiegały z remizy, szczekając, aby postronni wiedzieli, że powinni zejść z drogi, ponieważ wkrótce przejedzie wóz strażaków . Gdy wóz wyjechał na ulicę, Dalmatyńczyki biegły obok niego.

Odważne, lojalne psy również służyły ważnemu celowi, gdy wóz zbliżał się do pożaru. Konie boją się ognia, a obecność dalmatyńczyków może odwrócić uwagę i pocieszyć konie, gdy przyciągną wóz bliżej płomieni. Dalmatyńczyki również stały na straży w pobliżu wozu, aby nikt nie ukradł rzeczy, sprzętu ani koni strażaka.

Można by pomyśleć, że wraz z wynalezieniem samochodu dalmatyńczyki nie będą już potrzebne strażakom. Jednak niektóre remizy strażackie trzymały psy jako przyjaznych towarzyszy , aby zachować tradycję. Dalmatyńczyki nadal strzegą dobytku strażaków, ale zamiast biegać obok wozów strażackich, jeżdżą w nich. Wiadomo również, że psy łapią i zabijają szczury, które zamieszkały w remizach strażackich.

Jedną z remiz, która nadal ma dalmatyńczyka, jest nowojorska Ladder 20 z Straży Pożarnej. Ich dziesięcioletni pies ma na imię “Twenty” i czasami można go zobaczyć, jak wysuwa głowę przez okno, gdy wóz strażacki z wydziału ściga się po ulicach Manhattan.

W 2022 roku Międzynarodowy Dzień Psa Ratowniczego przypada na 24 kwietnia (niedziela).

Ostatnia niedziela kwietnia to dzień, w którym możemy podziękować czworonogom, które ratują nasze życie, ryzykując swoim.


Ratownicy na czterech łapach

Psy, które pomagają strażakom i ratownikom, zawsze są na pierwszej linii frontu. Pracują w ekstremalnych warunkach, ponieważ nawet w czasach rozwiniętej technologii ich węch jest niezastąpiony. Jeżeli osoba zasypana pod gruzowiskiem nie daje znaków życia, albo sprzęt wizyjny czy termolokacyjny jest nieosiągalny, psy ratownicze są niezbędne. Pomagają w różnych sytuacjach: podczas katastrof naturalnych (tornado, lawina), budowlanych, w przypadku osób zagubionych np. w lesie. Wyróżnia się psy o specjalności lawinowej, terenowej, gruzowiskowej i wodnej.


Psy ratownicze są wybierane w pierwszych 2 latach życia, a następnie trenowane pod okiem instruktora. Najpopularniejsze rasy wśród ratowników to labradory, golden retrievery, owczarki niemieckie, teriery i spaniele. W Polsce psy działają m.in. w polskiej ciężkiej grupie poszukiwawczo ratunkowej HUSAR. Czworonogi z tej jednostki pomagały już w Haiti, Nepalu, czy podczas eksplozji w Bejrucie. Podobno pies ratowniczy zastępuje pracę 150 ludzi. Potrafi wyczuć zapach nawet z 800 metrów i często znaleźć osoby, które nie mają siły same wołać o pomoc. Pies natychmiast alarmuje wtedy swojego ludzkiego partnera, a ekipa ratownicza może pomóc zakopanej lub zaginionej osobie.


Święto postało w 2008 roku z inicjatywy IRO (The Internatonal Rescue Dog Organisation). Okazja jest celebrowana głównie przez strażaków i ratowników, dla których psy ratownicze są najważniejszymi partnerami w pracy.

Psy poszukiwawczo-ratownicze, to psy o rożnych specjalnościach: lawinowe, terenowe, gruzowiskowe czy wodne. Ich zadaniem jest odnajdywanie osób zaginionych pod lawinami, gruzami budynków, czy w trudnym terenie. Z okazji Dnia Psa Ratowniczego w Polsce odbywa się coraz więcej imprez organizowanych przez grupy poszukiwawczo-ratownicze, w trakcie których można poznać czworonożnych ratowników oraz ich przewodników, jak również poznać specyfikę działań grup ratowniczych.