Wyżeł owerniacki, znany również jako Braque d’Auvergne, to rasa psa myśliwskiego o długiej historii, która zdobywa coraz większe uznanie wśród miłośników czworonogów. Choć przez lata był kojarzony głównie z pracą w terenie, coraz częściej znajduje swoje miejsce w domach jako wierny towarzysz rodziny. Łączy w sobie wytrzymałość i inteligencję z łagodnym usposobieniem i dużą chęcią współpracy z człowiekiem. Jego charakterystyczna czarno-biała sierść i elegancka sylwetka przyciągają uwagę, a zrównoważony temperament sprawia, że dobrze odnajduje się zarówno w lesie, jak i na kanapie.

Historia rasy – pochodzenie i rozwój

Wyżeł owerniacki pochodzi z regionu Owernii w środkowej Francji, gdzie przez stulecia wykorzystywano go jako psa myśliwskiego. Jego początki sięgają XVIII wieku, choć niektóre źródła wskazują, że podobne psy mogły istnieć nawet wcześniej. Rasa wywodzi się prawdopodobnie z krzyżówek miejscowych wyżłów z hiszpańskimi pointerami, które trafiły do Francji wraz z powracającymi pielgrzymami i żołnierzami.

Braque d’Auvergne był szczególnie ceniony przez miejscową szlachtę i myśliwych za swoją wytrzymałość, zmysł węchu i umiejętność pracy w trudnym, górskim terenie. Przez długi czas był utrzymywany w czystości genetycznej w owernijskich dolinach, co pozwoliło zachować jego unikalne cechy.

W XIX i XX wieku rasa zaczęła zyskiwać na popularności, jednak jej rozwój został poważnie zahamowany przez obie wojny światowe. Dopiero po II wojnie światowej podjęto działania na rzecz odbudowy populacji. Obecnie rasa jest uznana przez FCI i zyskuje sympatyków w całej Europie i poza nią, choć nadal pozostaje dość rzadką rasą poza Francją.

Informacje ogólne

• Rozmiar:
  • Samiec: 57–63 cm
  • Samica: 53–59 cm
• Waga: 22–30 kg
• Długość życia: 12–15 lat
• Charakter: inteligentny, lojalny, zrównoważony, energiczny
• Umaszczenie: czarno-białe (często z marmurkowym lub nakrapianym wzorem)

Wygląd fizyczny

Braque d’Auvergne to pies średniej wielkości, o proporcjonalnej i atletycznej sylwetce. Jego budowa zdradza dużą siłę i wytrzymałość, co czyni go idealnym do pracy w wymagających warunkach. Głowa jest wydłużona, z wyraźnym stopem i ciemnymi oczami o inteligentnym wyrazie. Uszy są długie, miękkie i opadające, osadzone nieco niżej na czaszce.

Sierść jest krótka, gładka i przylegająca – bardzo łatwa w pielęgnacji. Umaszczenie to cecha charakterystyczna tej rasy: dominuje kolor biały z czarnymi łatami i plamkami, często tworzącymi efekt marmurkowy (tzw. blue belton). Takie umaszczenie nie tylko wyróżnia psa wizualnie, ale też zapewnia mu lepszą widoczność w terenie podczas polowania.

Ogólna postura Braque d’Auvergne jest elegancka i harmonijna. Jego ruchy są płynne, pewne, z dużą dawką gracji, co podkreśla jego naturalną zdolność do pracy. Ogon noszony poziomo, lekko zakrzywiony ku górze, nie jest zbyt długi ani zbyt krótki.

Charakter i usposobienie

Braque d’Auvergne to pies o łagodnym, zrównoważonym charakterze, który doskonale odnajduje się zarówno jako pies myśliwski, jak i towarzysz rodziny. Jest niezwykle lojalny i oddany swojemu opiekunowi, bardzo przywiązuje się do ludzi i nie lubi samotności. W domu zachowuje się spokojnie, jest czuły i lubi bliskość.

To rasa inteligentna, chętna do nauki i współpracy. Cechuje ją wrażliwość – źle znosi krzyk czy agresję, dlatego należy stosować wobec niej łagodne, konsekwentne metody wychowawcze. Dobrze dogaduje się z dziećmi i innymi psami, zwłaszcza jeśli jest odpowiednio socjalizowany od małego.

Choć ma silny instynkt łowiecki, potrafi być posłuszny i wyciszony, jeśli zapewni się mu odpowiednie warunki do rozładowania energii. Braque d’Auvergne to pies rodzinny, przyjacielski, a przy tym czujny i uważny.

Zdrowie

Braque d’Auvergne to generalnie zdrowa i odporna rasa, która nie jest obciążona wieloma typowymi dla psów problemami genetycznymi. Dzięki selekcji prowadzonej przez pokolenia myśliwych, psy te są wytrzymałe i dobrze radzą sobie nawet w trudnych warunkach pogodowych.

Do najczęstszych schorzeń, które mogą się pojawić u tej rasy, należą:

• dysplazja stawów biodrowych (typowa dla większych psów),
• problemy skórne (uczulenia, reakcje alergiczne),
• infekcje uszu (ze względu na opadające uszy i wilgotne środowisko).

Aby zapobiec problemom zdrowotnym, ważne jest regularne badanie uszu, kontrola stawów oraz zbilansowana dieta. Dobrze jest także wykonywać regularne kontrole weterynaryjne oraz zapewnić psu odpowiednią ilość ruchu, by utrzymać go w dobrej kondycji fizycznej.

Potrzeby ruchowe

Braque d’Auvergne to pies bardzo aktywny – wymaga sporej dawki ruchu każdego dnia. Krótkie spacery nie wystarczą, by zaspokoić jego potrzeby – potrzebuje intensywniejszej aktywności: biegania luzem, zabaw z aportem, pracy węchowej lub udziału w sportach kynologicznych.

Najlepiej sprawdza się w domu z ogrodem lub u osoby prowadzącej aktywny tryb życia. Uwielbia wędrówki, jazdę na rowerze, bieganie czy długie wyprawy do lasu. Jeśli nie ma okazji do ruchu, może się nudzić i wykazywać niepożądane zachowania, takie jak niszczenie rzeczy czy nadmierne szczekanie.

Regularne ćwiczenia fizyczne są nie tylko niezbędne dla jego zdrowia fizycznego, ale również psychicznego – pomagają utrzymać go w równowadze i dobrze zsocjalizowanego.

Szkolenie

Szkolenie Braque d’Auvergne powinno zaczynać się już w wieku szczenięcym – najlepiej między 8. a 12. tygodniem życia. To rasa inteligentna i pojętna, ale wrażliwa, dlatego trening powinien opierać się na pozytywnym wzmocnieniu: pochwałach, smakołykach i cierpliwości.

Ważna jest wczesna socjalizacja – kontakt z innymi psami, ludźmi i różnymi bodźcami. Pomaga to wyeliminować płochliwość i lękliwość w dorosłym życiu. Warto zapisać psa na szkolenie podstawowe (PT) lub obedience – będzie nie tylko lepiej słuchał, ale też zyska więcej pewności siebie.

Unikać należy kar fizycznych i podnoszenia głosu. Wyżeł owerniacki to pies, który świetnie rozumie intencje opiekuna i lubi współpracować. W rękach cierpliwej osoby może stać się doskonałym psem użytkowym i towarzyszem.

Pielęgnacja

Pielęgnacja Braque d’Auvergne nie jest wymagająca, co czyni go wygodnym w utrzymaniu psem domowym. Jego sierść jest krótka i gładka, wystarczy szczotkowanie raz w tygodniu, by usunąć martwe włosy i zachować jej połysk.

Szczególną uwagę należy zwrócić na uszy – długie i opadające, narażone są na infekcje, zwłaszcza po spacerach w lesie lub w wilgotnym środowisku. Warto przynajmniej raz w tygodniu je kontrolować i czyścić.

Oczy i zęby również wymagają regularnej kontroli. Raz na kilka tygodni dobrze jest przyciąć pazury, zwłaszcza jeśli pies nie ściera ich naturalnie. Kąpiele nie są często potrzebne – wystarczy raz na kilka miesięcy lub gdy pies się mocno ubrudzi.

Ciekawostki

• Braque d’Auvergne potrafi wykrywać zapachy nawet z bardzo dużych odległości – jego węch dorównuje niektórym psom tropiącym.
• Rasa ta była przez długi czas hodowana wyłącznie w Owernii, co pozwoliło zachować jej unikalny charakter.
• Wyżeł owerniacki często współpracował z sokolnikami – pomagał lokalizować i wystawiać ptaki.
• Mimo swojego łowieckiego pochodzenia, świetnie odnajduje się jako pies rodzinny.

Cena i koszty utrzymania

Zakup szczeniaka Braque d’Auvergne z legalnej, zarejestrowanej hodowli FCI to wydatek rzędu 4000–7000 zł, w zależności od pochodzenia i renomy hodowli. W Polsce jest to nadal rasa dość rzadka, dlatego może być konieczne sprowadzenie psa z zagranicy, co zwiększa koszty.

Koszty miesięcznego utrzymania obejmują:

• karmę wysokiej jakości (ok. 200–300 zł),
• środki pielęgnacyjne i weterynaryjne (ok. 100 zł),
• szczepienia, odrobaczanie, przeglądy zdrowotne (ok. 1000 zł rocznie).

Warto też doliczyć koszty ewentualnych szkoleń i akcesoriów (smycz, szelki, zabawki). To pies, który nie wymaga bardzo drogiej pielęgnacji, ale potrzebuje dobrej jakości jedzenia i aktywnego trybu życia.

Dla kogo będzie to odpowiednia rasa?

Braque d’Auvergne najlepiej sprawdzi się w rękach osoby aktywnej, która lubi spędzać czas na świeżym powietrzu i może zapewnić psu codzienną porcję ruchu. Idealny będzie dla myśliwych, sportowców, biegaczy, a także rodzin z dziećmi – pod warunkiem, że dzieci nauczą się respektować psa.

Nie nadaje się do życia w małym mieszkaniu bez dostępu do ruchu ani do samotnego zostawiania na wiele godzin. To pies, który potrzebuje kontaktu z człowiekiem, jasnych zasad i zaangażowania opiekuna.

Dzięki swojej inteligencji i łagodności, może być doskonałym psem rodzinnym, towarzyszem dla aktywnych seniorów czy partnerem do wspólnych wypraw po lesie. Kluczem do jego szczęścia jest ruch, miłość i mądra opieka.

Podsumowanie

Braque d’Auvergne to pies o wspaniałym połączeniu cech – inteligentny, oddany, elegancki i aktywny. Choć wywodzi się z linii psów myśliwskich, doskonale odnajduje się także jako pies rodzinny. Niewymagający w pielęgnacji, ale potrzebujący dużej dawki ruchu i bliskości z człowiekiem, sprawdzi się najlepiej u osób, które szukają nie tylko psa, ale prawdziwego partnera.