Lagotto Romagnolo to rasa, która w ostatnich latach zdobywa coraz większą popularność nie tylko we Włoszech, skąd pochodzi, ale także na całym świecie. Nie jest to jednak kolejny modny pies o ładnym wyglądzie – to rasa, która ma głęboko zakorzenioną historię użytkową, wyjątkowe zdolności węchowe i nietuzinkowy charakter. Lagotto słynie z umiejętności poszukiwania trufli, ale równocześnie wyróżnia się lojalnością wobec człowieka, przyjaznym usposobieniem i futrem, które w wyglądzie przypomina owczą wełnę.

Historia rasy i jej rozwój

Korzenie Lagotto Romagnolo sięgają włoskiej Romanii, szczególnie terenów wokół Bagno di Romagna i Comacchio. Pierwotnie psy te pracowały jako aportery wodne – ich kędzierzawa sierść chroniła je przed wilgocią, a smukła sylwetka ułatwiała pływanie. Wraz z osuszaniem bagien w XIX wieku pierwotna funkcja rasy zaczęła zanikać. Właśnie wtedy odkryto, że Lagotto posiada wyjątkowo czuły węch i naturalne predyspozycje do pracy przy ziemi. Psy te zaczęły towarzyszyć rolnikom w poszukiwaniu trufli, które w regionie Romanii były niezwykle cenione.

Na przestrzeni lat wygląd rasy nie uległ dużym zmianom – wciąż zachowała charakterystyczną, kędzierzawą sierść i proporcje ciała typowe dla psa użytkowego. W XX wieku Lagotto Romagnolo był bliski wyginięcia, ale włoscy kynolodzy zainicjowali programy hodowlane, które pozwoliły na odtworzenie populacji. Dziś to jedyna rasa na świecie wyspecjalizowana w poszukiwaniu trufli, uznana przez FCI w 1995 roku.

Informacje ogólne

• Rozmiar: samce 43–48 cm, samice 41–46 cm w kłębie
• Waga: samce 13–16 kg, samice 11–14 kg
• Długość życia: średnio 14–17 lat
• Sierść: kędzierzawa, gęsta, wełnista, z tendencją do filcowania
• Umaszczenie: jednolite brązowe, beżowe, białe, z łatami lub łaciate
• Temperament: inteligentny, pracowity, przywiązany do rodziny, wrażliwy
• Zachowania charakterystyczne: intensywna potrzeba węszenia, silny instynkt pracy, umiarkowana potrzeba obrony

Wygląd fizyczny

Lagotto Romagnolo ma sylwetkę w kształcie lekko wydłużonego prostokąta – jego tułów jest o około 10% dłuższy niż wysokość w kłębie. Głowa proporcjonalna, z wyraźnym stopem, kufa krótka, ale mocna. Oczy są duże, okrągłe, w odcieniach od złotego po orzechowy, co nadaje psu inteligentny i bystry wyraz. Uszy średniej długości, trójkątne, zwisające, porośnięte gęstymi lokami przypominającymi liść laurowy w fakturze.

Ogon średniej długości, noszony lekko zakrzywiony, nigdy nie zawinięty nad grzbiet. Sierść Lagotto to jego znak rozpoznawczy – gęsta, wełnista, tworząca charakterystyczne sprężyste loki, przypominające strukturą owczą wełnę. W dotyku nie jest jedwabista, lecz sucha i szorstkawa, co doskonale chroni przed wilgocią i zimnem.

Charakter i usposobienie

Lagotto Romagnolo to pies o wrażliwej, ale stabilnej psychice. Silnie przywiązuje się do rodziny i ma naturalną potrzebę bliskości z człowiekiem. W przeciwieństwie do wielu psów myśliwskich nie wykazuje przesadnej niezależności – wręcz przeciwnie, chętnie współpracuje i szuka aprobaty opiekuna. Wobec dzieci jest łagodny, ale ze względu na żywiołowość wymaga nadzoru przy maluchach.

Lagotto bywa nieufny wobec obcych – nie jest jednak agresywny, raczej zdystansowany. W stosunku do innych psów zachowuje się poprawnie, choć jego silny instynkt pracy może sprawiać, że nie zawsze znajdzie wspólny język z rasami bardziej dominującymi. Wyróżnia go ogromna potrzeba węszenia – potrafi godzinami „pracować nosem” nawet w domowym ogródku.

Zdrowie

Lagotto Romagnolo uchodzi za rasę stosunkowo zdrową, jednak jak wiele psów rasowych, ma pewne predyspozycje genetyczne. Do typowych schorzeń należą:

• dziedziczne choroby neurologiczne (Lagotto Storage Disease – LSD),
• epilepsja młodzieńcza,
• dysplazja stawu biodrowego i łokciowego,
• choroby oczu, takie jak entropium czy katarakta.

Regularne badania ortopedyczne i okulistyczne są zalecane, a hodowcy powinni wykonywać testy genetyczne, aby minimalizować ryzyko dziedziczenia poważnych chorób.

Potrzeby ruchowe

Lagotto to pies aktywny, ale nie hiperaktywny. Wymaga minimum godziny intensywnego ruchu dziennie, najlepiej połączonego z zajęciami węchowymi. Nie jest to rasa do krótkich spacerów wokół bloku – brak stymulacji prowadzi do frustracji i problemów behawioralnych. Dobrze odnajduje się w mieszkaniach, jeśli właściciel zapewnia mu codzienną dawkę wysiłku umysłowego. Sporty kynologiczne takie jak nosework, agility czy obedience są dla niego idealne.

Szkolenie

Lagotto jest inteligentny i szybko się uczy, ale bywa wrażliwy na zbyt twarde metody wychowawcze. Najlepiej reaguje na pozytywne wzmocnienia – smakołyki, pochwały, zabawki. Ze względu na jego naturalny talent do pracy węchowej szkolenie warto rozpocząć już w wieku szczenięcym, rozwijając zdolności tropienia. Choć rasa ta jest stosunkowo łatwa do ułożenia, wymaga konsekwentnego opiekuna, który umie zapewnić psu strukturę i zajęcie.

Pielęgnacja

Najważniejszym aspektem pielęgnacji Lagotto jest regularne czesanie i strzyżenie. Sierść ma tendencję do filcowania, dlatego zaleca się czesanie minimum 2–3 razy w tygodniu oraz przycinanie co 2–3 miesiące. Lagotto nie linieje tak, jak większość ras, dzięki czemu bywa wybierany przez alergików – choć należy pamiętać, że nie istnieje rasa w pełni hipoalergiczna.

Kąpiele nie powinny być zbyt częste – raz na kilka miesięcy wystarczy, chyba że pies szczególnie się zabrudzi. Uszy, ze względu na obfitą sierść wewnątrz, wymagają regularnego czyszczenia, aby uniknąć infekcji. Pazury najlepiej skracać co 3–4 tygodnie.

Ciekawostki

1. Lagotto Romagnolo to jedyna oficjalnie uznana rasa truflowa na świecie.
2. Włosi mawiają, że „pies Lagotto zna wartość złota”, bo trufle często przewyższają jego cenę.
3. W średniowieczu psy te były przedstawiane na freskach w kościołach w Emilii-Romanii, co świadczy o ich długiej obecności w kulturze regionu.

Cena i koszty utrzymania

Cena szczeniaka z renomowanej hodowli w Polsce wynosi średnio 8–12 tys. zł. Koszty utrzymania to około 300–500 zł miesięcznie, w zależności od jakości karmy, dodatkowych suplementów i regularnych wizyt u groomera. Opiekun musi liczyć się z wydatkami na profesjonalne nożyczki lub regularne wizyty w salonie pielęgnacyjnym.

Dla kogo to odpowiednia rasa?

Lagotto Romagnolo najlepiej sprawdzi się u osób aktywnych, które lubią spędzać czas na świeżym powietrzu i mogą zapewnić psu codzienną dawkę aktywności fizycznej i umysłowej. To pies odpowiedni dla rodzin z dziećmi w wieku szkolnym, singli z pasją do sportów kynologicznych oraz osób, które interesuje nosework lub praca węchowa. Nie będzie natomiast dobrym wyborem dla kogoś, kto szuka psa „kanapowego” bez potrzeby większej aktywności. Seniorzy mogą rozważyć tę rasę, jeśli prowadzą aktywny tryb życia.

Podsumowanie

Lagotto Romagnolo to rasa o niezwykłym połączeniu – inteligencji, przywiązania do człowieka i unikalnych zdolności węchowych. Choć jego futro przypomina pluszowego misia, nie jest to pies dekoracyjny, lecz pełnoprawny pracownik z ogromnym potencjałem. Dla odpowiedzialnego opiekuna Lagotto stanie się lojalnym towarzyszem, który nie tylko wzbogaci codzienność, ale i zmusi do odkrywania świata na nowo – tym razem nosem psa.