Zwichnięcie rzepki, zwane również luksacją rzepki, to częsta przypadłość występująca u psów, zwłaszcza wśród ras małych i miniaturowych. Schorzenie to polega na przemieszczaniu się rzepki (małej kości wchodzącej w skład stawu kolanowego) z jej naturalnego położenia w rowku kości udowej. Może to powodować ból, dyskomfort oraz problemy z poruszaniem się. W tym artykule omówimy, czym dokładnie jest luksacja rzepki, jak powstaje, jak wygląda leczenie oraz jak jej zapobiegać.

Na czym polega zwichnięcie rzepki?

Rzepka jest częścią stawu kolanowego i odgrywa kluczową rolę w prawidłowym funkcjonowaniu kończyny tylnej psa. W przypadku zdrowego stawu rzepka porusza się płynnie w rowku kości udowej podczas zginania i prostowania kolana. Luksacja rzepki występuje wtedy, gdy rzepka przesuwa się poza ten rowek – może to być na zewnątrz (luksacja boczna) lub do wewnątrz (luksacja przyśrodkowa). Schorzenie może być jednostronne lub występować w obu kończynach tylnych.

Przyczyny i czynniki ryzyka

Zwichnięcie rzepki może mieć charakter wrodzony lub nabyty. Wrodzona luksacja rzepki jest częstsza i wynika z nieprawidłowej budowy anatomicznej stawu kolanowego lub kości udowej. Jest szczególnie częsta u małych ras, takich jak yorkshire terriery, chihuahua czy pudle miniaturowe.

Z kolei luksacja nabyta może być wynikiem urazu, przeciążeń stawu lub osłabienia mięśni. Nierównomierne obciążenie kończyn, wynikające np. z nadwagi, również zwiększa ryzyko tego schorzenia.

Objawy zwichnięcia rzepki

Objawy luksacji rzepki mogą się różnić w zależności od stopnia zaawansowania schorzenia. Do najczęstszych oznak należą:

• Nieregularne chodzenie, np. przerywane podnoszenie kończyny.
• Sztywność i trudności z poruszaniem się, szczególnie po dłuższym odpoczynku.
• Ból przy dotyku stawu kolanowego.
• Utrata mobilności i chęci do biegania czy skakania.

W przypadku bardziej zaawansowanych luksacji pies może mieć trwałe problemy z chodzeniem, a nieleczona przypadłość może prowadzić do rozwoju zmian zwyrodnieniowych w stawie.

Jak diagnozuje się zwichnięcie rzepki?

Diagnoza stawiana jest na podstawie badania klinicznego przeprowadzonego przez weterynarza. W wielu przypadkach konieczne jest wykonanie zdjęcia RTG, które pozwala ocenić strukturę stawu kolanowego i stopień zaawansowania schorzenia. Luksacja rzepki jest klasyfikowana w czterostopniowej skali – od stopnia pierwszego (lekka i sporadyczna) do czwartego (trwałe przemieszczenie i znaczne ograniczenie ruchomości).

Leczenie luksacji rzepki

Metoda leczenia zależy od stopnia schorzenia. W łagodniejszych przypadkach (stopień 1 i 2) możliwe jest leczenie zachowawcze, które obejmuje:

• Ograniczenie aktywności fizycznej, aby uniknąć pogorszenia stanu.
• Fizjoterapię i ćwiczenia wzmacniające mięśnie wokół stawu kolanowego.
• Podawanie leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych w celu zmniejszenia bólu i obrzęku.

W przypadku poważniejszych luksacji (stopień 3 i 4) konieczne może być leczenie chirurgiczne. Operacja polega na przywróceniu rzepki do jej właściwego miejsca i stabilizacji stawu poprzez korekcję anatomicznych nieprawidłowości. Po operacji konieczna jest rehabilitacja, aby pies mógł wrócić do pełnej sprawności.

Jak zapobiegać zwichnięciu rzepki?

Chociaż nie wszystkie przypadki luksacji rzepki można zapobiec, istnieje kilka działań, które mogą zmniejszyć ryzyko jej wystąpienia:

1. Utrzymanie prawidłowej masy ciała – nadwaga obciąża stawy i zwiększa ryzyko ich uszkodzeń.
2. Regularna aktywność fizyczna – odpowiednia dawka ruchu wzmacnia mięśnie i stabilizuje stawy.
3. Unikanie urazów – dbanie o bezpieczne środowisko, w którym pies nie naraża się na upadki i przeciążenia.
4. Odpowiednia dieta – zbilansowana dieta bogata w składniki odżywcze wspierające zdrowie stawów, takie jak glukozamina i chondroityna.
5. Regularne wizyty u weterynarza – pozwalają wcześnie wykryć wszelkie nieprawidłowości w funkcjonowaniu stawów.

Podsumowanie

Zwichnięcie rzepki to schorzenie, które może znacząco wpłynąć na komfort życia psa, ale przy odpowiedniej opiece i leczeniu można zminimalizować jego skutki. Kluczem jest wczesna diagnoza, właściwe leczenie oraz dbałość o profilaktykę, która zmniejsza ryzyko wystąpienia tego problemu. Jeśli zauważysz u swojego psa jakiekolwiek problemy z poruszaniem się, nie zwlekaj z wizytą u weterynarza – zdrowe stawy to podstawa szczęśliwego życia Twojego pupila!